Parkinsonism และ Parkinson's Disease คืออะไร ต่างกันยังไง?
เช่นเดียวกับความแตกต่างระหว่างภาวะสมองเสื่อมและโรคอัลไซเมอร์ คำว่า Parkinsonism และ Parkinson's Disease เป็นคำที่เกี่ยวข้องกัน แต่หมายถึงแนวคิดที่แตกต่างกัน Parkinsonism เป็นคำกว้างๆ ที่ใช้อธิบายภาวะต่างๆ หลายอย่างที่มีอาการเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว ส่วน Parkinson's Disease เป็นหนึ่งในภาวะเหล่านั้น และเป็นรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดของ Parkinsonism
Parkinsonism คืออะไร
Parkinsonism เป็นศัพท์ทางการแพทย์ที่ครอบคลุมความผิดปกติทางระบบประสาทหลายอย่างที่มีอาการเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว เช่น อาการสั่น มือหรือขามีความแข็ง โดยความผิดปกติทางระบบประสาทเหล่านี้จะทำให้สมองเสื่อมลงอย่างต่อเนื่อง
ความผิดปกติด้านการเคลื่อนไหวของ Parkinsonism รวมถึง:
- Parkinson’s Disease: เป็นรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดและเป็นที่รู้จักกันมากที่สุดของ Parkinsonism คิดเป็นประมาณ 8 ใน 10 ของกรณี Parkinsonism ทั้งหมด
- Multiple System Atrophy (MSA): เป็นภาวะที่พบได้น้อยซึ่งส่งผลต่อระบบประสาทโดยไม่ได้ตั้งใจ เช่น การหายใจและความดันโลหิต MSA เป็น Parkinsonism ชนิดผิดแปลก (atypical)
- Progressive Supranuclear Palsy (PSP): เป็นโรคทางระบบประสาทที่พบได้น้อย ส่งผลต่อการทรงตัว การเดิน และการเคลื่อนไหวของดวงตา PSP เป็นรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดของ Atypical Parkinsonism และมักเกิดขึ้นกับผู้ใหญ่อายุมากกว่า 60 ปี
- Corticobasal Degeneration: อีกรูปแบบหนึ่งของ Atypical Parkinsonism ภาวะนี้ส่งผลต่อการเคลื่อนไหว การทรงตัว และการประสานงาน ยังทำให้เกิดความเสียหายต่อบริเวณ frontotemporal ของสมองด้วย ทำให้เกิดอาการสูญเสียความจำและปัญหาเรื่องเหตุผลเชิงตรรกะ
- Dementia with Lewy Bodies: ภาวะสมองเสื่อมชนิดนี้ยังถูกจัดเป็นรูปแบบหนึ่งของ Atypical Parkinsonism เกิดจากการสะสมของโปรตีนที่เรียกว่า Lewy Bodies ในสมอง ทำให้เกิดปัญหาด้านการคิด การเคลื่อนไหว และพฤติกรรม
- Drug-induced Parkinsonism: รูปแบบของ Parkinsonism ที่เกิดจากยาที่ส่งผลต่อระดับ dopamine ในสมอง เช่น ยารักษาอาการทางจิตและยากระตุ้น หากหยุดใช้ยาที่ก่อให้เกิด Parkinsonism อาการอาจลดลงเมื่อเวลาผ่านไป
- Vascular Parkinsonism: อาจเกิดหลังหลอดเลือดสมองตีบหรือโรคของหลอดเลือดสมองอื่นๆ โดยอาการที่พบบ่อยที่สุดคือการเดินที่ไม่มั่นคง แต่มักไม่พบอาการสั่นเป็นผลข้างเคียง
โดยทั่วไปแล้ว Parkinsonism ไม่ใช่การวินิจฉัย แต่เป็นคำศัพท์ทั่วไปที่ใช้อธิบายอาการต่างๆ อย่างไรก็ตาม เมื่อบุคคลอยู่ในระยะแรกของความผิดปกติของระบบประสาท อาจได้รับการวินิจฉัยเป็น Parkinsonism เพราะยังไม่มีข้อมูลหรืออาการที่ชัดเจนพอที่จะวินิจฉัยแบบเฉพาะเจาะจง
Parkinson's disease คืออะไร
Parkinson's Disease เป็นความผิดปกติของระบบประสาทที่เฉพาะเจาะจง มักส่งผลต่อการเคลื่อนไหวซึ่งมีลักษณะเช่น อาการสั่น ความแข็งตัว การเคลื่อนไหวช้า ปัญหาการทรงตัวและการประสานงาน
ภาวะนี้เป็นผลมาจากการสูญเสียเซลล์ประสาทในสมองที่ผลิตโดปามีนอย่างช้าๆ โดยดำเนินไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป จนผู้ป่วยอาจใช้เวลานานหลายปีก่อนที่จะสังเกตเห็นอาการหรือได้รับการวินิจฉัย
อาการที่พบบ่อยที่สุดของโรค Parkinson's ได้แก่:
- อาการสั่น
- ความเกร็งแข็ง
- การเคลื่อนไหวช้า
- การทรงตัวลดลง
- พูดลำบากหรือพูดไม่ชัด
- กล้ามเนื้อเกร็ง
การวินิจฉัย
การรักษาและอนาคต
ยังไม่มีวิธีรักษาโรค Parkinson's หรือรูปแบบที่เกี่ยวข้องของ Parkinsonism ให้หายขาดได้ อย่างไรก็ตาม การรักษาสามารถช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยภาวะนี้ การรักษาอาจรวมถึงยา กายภาพบำบัด หรือการบำบัดทางคำพูด
โดยทั่วไปโรค Parkinson's มักดำเนินไปอย่างช้าๆ และคนที่เป็นโรคนี้มักมีอายุขัยเฉลี่ยเท่ากับคนที่ไม่เป็น แต่สำหรับรูปแบบอื่นๆ ของ Parkinsonism แนวโน้มจะขึ้นอยู่กับแต่ละอาการเฉพาะ โดยมักดำเนินไปอย่างรวดเร็วกว่าโรค Parkinson's
หากคุณหรือคนที่คุณรักได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรค Parkinson’s หรือรูปแบบที่เกี่ยวข้องกับ Parkinsonism ที่ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ บ้านลลิสา เรามีบุคลากรผู้เชี่ยวชาญคอยให้ความช่วยเหลือ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยเหลือเรื่องกิจวัตรประจำวัน เราเป็นศูนย์ดูแลผู้ป่วยทุกรูปแบบ รวมไปถึงเป็นศูนย์ดูแลผู้ป่วยที่ให้การดูแลและสนับสนุนผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่อยู่ในระยะสุดท้ายของชีวิตอีกด้วย เช่น การเข้าห้องน้ำ การแต่งตัว การเตรียมอาหาร และการทำความสะอาด ผู้ดูแลของเราพร้อมช่วยให้ผู้สูงอายุรักษา
การลดความเครียดในผู้ดูแล
ศูนย์ดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมบ้านลลิสา วางแผนการดูแลสำหรับคนที่คุณรัก
■ หากผู้ดูแลรู้สึกเครียด ควรหยุดพักและงดจากการให้การดูแล และให้เวลาตัวเองได้ผ่อนคลาย
■ ปรึกษาและพูดคุยเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยจากทีมสุขภาพ หรือพยาบาลผู้มีประสบการณ์
■ ใช้บริการผู้ดูแลรายวันและศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่ได้มาตรฐานเพื่อแบ่งเบาภาระ และช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและเพียงพอ
ศูนย์ดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมบ้านลลิสาให้บริการดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมด้วยโปรแกรมเฉพาะบุคคลที่ออกแบบร่วมกับครอบครัวเพื่อให้คุณมั่นใจว่าคนที่คุณรักจะได้รับการดูแลที่ได้มาตรฐานโดยทีมแพทย์และผู้ดูแลมากประสบการณ์ตลอด 24 ชั่วโมง ภายในศูนย์มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน ปลอดภัยและมีกิจกรรมนันทนาการเสริมสร้างการเข้าสังคมของผู้สูงอายุพร้อมการให้บริการนวัตกรรมการรักษาด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า TMS ที่จะช่วยชะลออาการของโรคสมองเสื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โทรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญของเราตอนนี้และวางแผนการดูแลคนที่คุณรัก!
บ้านลลิสา เครือศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและดูแลผู้ป่วยระยะพักฟื้น
